Mời quý độc giả đọc bài “Câu Chuyện Niềm Tin” của  tác giả “Giáp Văn Dương”:

1. Như bao bạn trẻ khác, tôi rời quê khi học hết phổ thông. Rồi cũng như bao người khác, tôi ra nước ngoài học tiếp khi xong đại học. Gần mười hai năm học tập và làm việc ở nước ngoài, tôi có bạn bè mới, thầy cô mới, đồng nghiệp mới. Trong công việc không có định kiến, không có phân biệt. Tất cả diễn ra trong một sự trung thực và cởi mở hồn nhiên. Hồn nhiên đến mức ngạc nhiên. Tôi chìm đắmtrong bầu không khí dân chủ, bình đẳng và tinhthần tự do học thuật. Tôi thấy mình được tôn trọng, và ý thức được mình có quyền được người khác tôn trọng. Tôi phải làm đủ thứ giấy tờ nhưng không bao giờ thấy những con dấu đỏ. Chỉ cần một chữ ký cá nhân là đủ, một cuộc điện thoại, một lá email là xong. Không ai hạch sách, không ai đòi kiểm tra, không ai đòi công chứng bản gốc. Tôi lên tàu điện: không có người soát vé. Họ tôn trọng chúng tôi, và tin chúng tôi. Thỉnh thoảng họ có đi kiểm tra định kỳ thì cũng rất lịch sự, không gây cho mình cảm giác khó chịu. Tôi ra siêu thị: không ai bắt tôi phải gửi đồ trước khi vào mua hàng. Không ai kiểm tra chúng tôi khi ra. Họ tôn trọng chúng tôi, và tin chúng tôi. Tôi và một người bạn đi mua bảo hiểm xe. Điều khoản cho biết, nếu mất xe thì sẽ được đền xe mới. Bạn tôi hỏi: nếu chúng tôi bán xe rồi báo mất thì sao? Nhân viên bảo hiểm, ngạc nhiên mất một lúc lâu mới nghĩ ra được câu trả lời: tôi tin các anh không làm thế. Lần đầu tiên tôi cảm nhận được sự tin tưởng mang tính hệ thống. Một sự tin tưởng cá nhân mạnh mẽ lan tỏa trong toàn xã hội. Chữ Tín được xác lập mà không cần sự có mặt của các loại công chứng bản gốc, chứng thực, xác nhận.. Tôi vỡ ra: À,ra thế. Họ giàu mạnh vì họ tin ở con người.

2. Mười hai năm sau tôi trở về. Nhiều cái như xưa.Nhiều cái hơn xưa. Nhưng cũng nhiều cái tệ hơn xưa. Tôi làm thủ tục nhận đồ mình gửi cho mình. Tên tôi đây. Địa chỉ tôi đây. Hộ chiếu của tôi đây. Vậy sao mà rắc rối đến vậy? Sao phải xác nhận? Sao phải chứng minh? Sao phải công chứng bản gốc? Tôi có làm gì đâu, chỉ là nhận đồ mình gửi cho mình thôi mà sao phức tạp như vậy. Lẽ ra tôi chỉ chờ ở nhà, đúng hẹn công ty vận chuyển sẽ mang đồ đến. Tôi chỉ cần ký xác nhận là xong. Tôi được giải thích ở Việt Nam mọi thứ cần phải đúng quy trình chứ không đơn giản như vậy. Tôi ngẫm ra: Càng nhiều dấu đỏ, càng ít niềm tin.

3. Tôi đưa gia đình đi siêu thị Big C Long Biên. Niềm vui khi thấy một siêu thị bề thế, nhộn nhịp vừa mới nhen lên thì gặp ngay một chuyện ngỡ ngàng: Tất cả những ai muốn vào siêu thị đều phải gửi đồ bên ngoài. Con gái tôi có một túi khoác nhỏ để đựng mấy thứ lặt vặt cũng phải niêm phong rồi mới được mang theo. Vì sao vậy? Chúng tôi hỏi thì chỉ nhận được câu trả lời: Đây là quy định,Quy định gì? Quy định không được tin nhau.

Câu chuyện có lẽ sẽ chỉ là một phiền toái buồn,nếu không có chuyện sau khi thanh toán, tất cả khách hàng lại bị kiểm tra một lần nữa, và hóa đơn phải được đóng dấu đỏ “đã thanh toán” thì mới được nhân viên an ninh cho ra ngoài. Chúng tôi tự hỏi: chuyện quái quỉ gì đang xảy ra vậy? Quầy thanh toán có hai nhân viên kiểm tra và tính tiền. Từ quầy thanh toán ra đến cửa ra này chỉ chừng 2 mét, lại không có hàng hóa gì bày bán trên đoạn đường 2 mét đó. Vậy cớ sao phải kiểm tra lại? Cớ sao phải đóng dấu vào hóa đơn thì mới được ra? Vợ tôi phản ứng dữ dội: Nếu kiểm tra mà không tìm thấy sai sót nào thì các anh có xin lỗi chúng tôi không? Nhưng chúng tôi chỉ nhận được một câu trả lời lạnh lùng: Đây là quy định.

Tôi nhìn những người xếp hàng chờ kiểm tra và đóng dấu hóa đơn. Tất cả đều kiên nhẫn và ngoan ngoãn. Họ có thể làm gì trên đoạn đường dài 2 mét đó để phải chịu cảnh khám xét? Tôi lặng lẽ quan sát. Rất nhiều người lớn tuổi. Lịch sử như phảng phất qua bộ quân phục cũ. Một vài nụ cười cầu hòa dù chủ nhân không làm gì sai. Một vài ánh mắt lấm lét không cólý do. Nhiều gương mặt cam chịu và chờ đợi cảnh được khám xét. Tôi cố gắng tìm lý do để biện minh cho việc làm kỳ quái đó, nhưng không thể. Tôi rút ra kết luận: Nhiều người Việt không tin người Việt. Nhiều người Việt không hiểu rằng mình có quyền phải được người khác tôn trọng.

4. Chúng tôi ra về, nhưng vẫn ám ảnh câu hỏi: Vì sao người Việt không tin nhau? Phải chăng chúng ta đã quen sống trong một sự cảnh giác thường trực đến độ thành phản xạ có điều kiện? Tôi bất giác nhớ đến mớ giấy tờ đỏ choét những con dấu công chứng sao y bản gốc. Tôi tự hỏi: Tôi và triệu người quanh tôi đã mất bao nhiêu thời gian cho những thứ này? Tôi thở dài: càng nhiều dấu đỏ, càng ít niềm tin. Tôitự hỏi: Phải chăng đang có một cuộc “khủng hoảng niềm tin”? Và khi nào thì người ta không tin nhau? Rõ ràng là khi có sự dối trá. Người ta không tin nhau khi cần phòng tránh sự dối trá. Vậy là đang có một sự dối trá phổ biến, đến mức một đoạn đường 2 mét và được kiểm soát chặt chẽ cũng trở nên đáng ngờ. Và chúng ta đã mất biết bao nhiêu thời gian và nguồn lực để cảnh giác, phòng tránh, đương đầu với sự dối trá này? Không ai thống kê định lượng, nhưng chắc hẳn là rất nhiều. Nhiều đến mức có thể làm cho đất nước ta kiệt quệ.Kiệt quệ vì luôn phải cảnh giác, đề phòng.

5. Việt Nam đang rất cần một sự quy tụ nguồn lực để phát triển. Nhưng quy tụ làm sao khi cả xã hội sống trong tâm trạng cảnh giác thường trực, lúc nào cũng nơm nớp đề phòng? Quy tụ làm sao khi sự giả dối đã trờ thành một lối sống của xã hội? Quy tụ làm sao khi niềm tin giữa người với người đã trở nên cạn kiệt Việt Nam đang rất cần hội nhập, rất cần làm bạn với thế giới bên ngoài. Nhưng hội nhập làm sao khi luôn nhìn thế giới bên ngoài với con mắt thùđịch nghi ngờ? Làm bạn làm sao khi không có lòng tin vào đối tác của mình? Đất nước đã thống nhất nhưng lòng người chưa thống nhất. Di sản của mấy mươi năm chiến tranh quá đỗi nặng nề. Trong này kinh tế khó khăn. Ngoài kia Biển Đông nổi sóng. Một cuộc hòa giải, để sau đó thực sự có một sự hòa hợp Nam Bắc, trong ngoài là cần thiết hơn bao giờ hết. Muốn vậy cần xóa bỏ mọi nghi kỵ lẫn nhau giữa mọi tầng lớp xã hội. Nhiều học giả đã gọi niềm tin là một thành phần quan trọng của vốn xã hội. Khi niềm tin cạn thì vốn xãhội cũng cạn theo. Mà cạn vốn thì làm sao phát triển?

 

Bài mới:  Kỳ BK239 – Bài DVSN239 – Phiếm CP239

Mời đọc bài Đọc Vui và Suy Nghĩ mới nhất: “Bài DVSN239”, trong mục Các Bài mới nhất.

Mời độc giả giải: Sudoku BSU239, Ô Chữ BOC239 và các bài Toán Vui BTV239a, BTV239b, trong bài Đọc Vui và Suy Nghĩ DVSN239 kỳ nầy.

Mời xem Lời Giải của: Sudoku BSU238, Ô chữ BOC238, Toán vui BTV238a, BTV238b của kỳ trước BK238 trong DVSN239 kỳ này.

Mời đọc Chuyện Phiếm mới nhất: “Bài toán Monty Hall (ấn bản mới)”, trong mục Các Bài mới nhất.

Mời giải Ô chữ Việt Nam có dấu mới nhất: “Bài OCD219 và NN-22” trong mục Ô Chữ Việt Nam có dấu.

Mời xem Lời Giải của Ô chữ VN có dấu: “Bài OCD218 và NN-21” trong OCD219 và NN-22

Mời ôn lại các Quy luật Sudoku trong mục SU – Sudoku Quy luật.

Mời thực tập khung Sudoku mới nhất: “Bài GU139” trong mục  Các Bài mới nhất.

Mời thực tập giải Sudocalc mới nhất: “Bài SDC026”  với 2 khung Sudocalc SDC026A và SDC026B, kích thước 5×5 và 6×6, trong tiểu mục SUDOCALC Thực tập.

Mời xem Lời Giải của  SUDOCALC “Bài SDC025” trong SDC026.

Mời đọc và góp ý các Kết quả Nghiên cứu mới nhất trong mục Kết quả Nghiên cứu .

Bạn cần hiểu biết, cần phiên dịch về từ ngữ, bạn cần tra cứu về ngày, giờ, dương lịch, âm lịch, đất nước, con người; bạn thường âu lo về sức khoẻ, thực phẩm, bịnh tật, y tế; bạn cần tìm mẹo vặt để giải quyết nhanh chóng mọi việc trong gia đình, ….. Xin đừng quên tham khảo mục “Từ Điển – Tra Cứu”,  mục “Sức khoẻ – Y học” và mục “Mẹo Vặt Sưu Tập”