Tiểu sữ Giáo sư Stephen William Hawking

Thuận Hòa phỏng dịch theo tài liệu “About Stephen – Stephen Hawking”
từ link “http://www.hawking.org.uk/about-stephen.html”

Giáo sư Stephen Hawking, một trong những khoa học gia nổi tiếng của thời đại,
đã mất ngày 14 tháng 3 năm 2018 tại Cambridge, Anh Quốc, hưởng thọ 76 tuổi.

Thuận Hoà cầu nguyện cho Hương Linh của nhà khoa học sớm được về cõi Vĩnh Hằng.

_________________

Giáo sư Stephen William Hawking sinh ngày 8 tháng 1 năm 1942 (chính xác 300 năm sau cái chết của Galileo) tại Oxford, Anh. Nhà cha mẹ ông ở Bắc London nhưng trong thế chiến thứ hai, Oxford được xem là nơi an toàn hơn. Khi ông lên tám gia đình ông chuyển đến St. Albans, một thị trấn khoảng 20 dặm về phía bắc London. Năm mười một tuổi, Stephen học tại University College, Oxford (1952); trường đại học cũ của cha cậu. Stephen muốn nghiên cứu toán học mặc dù cha cậu muốn cậu học thuốc hơn. Toán học không có ở University College nên ông phải học vật lý thay thế. Sau ba năm và không khó khăn mấy, ông đã lấy được bằng cử nhân danh dự hạng nhất về khoa học tự nhiên.

Vào tháng 10 năm 1962, Stephen đến Khoa Toán học Ứng dụng và Vật lý Lý thuyết (DAMTP) tại Đại học Cambridge để nghiên cứu về vũ trụ học vì lúc đó không có ai nghiên cưu ngành nầy tại Oxford. Sau khi lấy bằng Tiến sĩ (1965) với luận văn có tiêu đề ‘Properties of Expanding Universes’, ông trở thành nghiên cứu sinh (1965) sau đó trở thành hội viên chính thức (1969) ở Gonville & Caius college. Năm 1966, ông đoạt giải Adams cho bài luận của ông về ‘Singularities and the Geometry of Space-time’. Stephen chuyển đến Viện Thiên văn học (1968), sau đó trở về DAMTP (1973), làm trợ lý nghiên cứu và xuất bản cuốn sách đầu tiên của ông cùng với George Ellis ‘The Large Scale Structure of Space-Time’. Vài năm sau, Stephen được bầu làm Uỷ viên Hội Hoàng gia (1974) và hội viên của hội mang tên học giả nổi tiếng Sherman Fairchild tại Học viện Công nghệ California (1974). Ông trở thành nhà tham khảo (1975) và sau đó trở thành giáo sư (1977) về Vật lý Hấp dẫn tại DAMTP (1975. Sau đó ông được cử làm Giáo sư Lucasian về Toán học (1979-2009). Chức danh nầy được thành lập vào năm 1663 với số tiền còn lại trong di chúc của Mục sư Henry Lucas. Chức danh nầy được giữ đầu tiên bởi Isaac Barrow và sau đó năm 1669 bởi Isaac Newton.

Giáo sư Stephen Hawking đã nghiên cứu về các luật cơ bản trong vũ trụ. Với Roger Penrose, ông cho rằng thuyết tương đối tổng quát của Einstein đã cho thấy không gian và thời gian có một khởi đầu trong Big Bang và chấm dứt ở các lỗ đen (1970). Những kết quả này cho thấy sự hợp nhất của thuyết tương đối rộng với lý thuyết lượng tử, sự phát triển khoa học lớn khác của nửa đầu của thế kỷ 20. Một hệ quả của sự thống nhất mà ông phát hiện ra là các hố đen không phải là màu đen hoàn toàn, mà nó phát ra bức xạ ‘Hawking’ và cuối cùng bay hơi và biến mất (1974). Một giả thuyết khác là vũ trụ không có cạnh hoặc ranh giới trong thời gian tưởng tượng. Điều này ngụ ý rằng cách vũ trụ bắt đầu hoàn toàn được xác định bởi luật khoa học. Gần đây Stephen đã cùng các đồng nghiệp nghiên cứu tìm một giải thích khả thi về nghịch lý thông tin của lỗ đen.
Nhiều tác phẩm của ông bao gồm ‘The Large Scale Structure of Spacetime ‘với G F R Ellis, ‘General Relativity: An Einstein Centenary Survey’ với W Israel, và ‘300 Years of Gravitation’ với W Israel. Trong số những sách bình dân đã xuất bản của Stephen Hawking có các sách bán chạy nhất là ‘A Brief History of Time’, ‘Black Holes and Baby Universes’, và các bài viết khác: ‘The Universe in a Nutshell’ , ‘The Grand Design’, và ‘My Brief History’.

Giáo sư Stephen Hawking có mười ba lần được vinh danh. Ông được trao giải CBE (1982), Companion of Honour (1989), và Huân chương Tự do của Tổng thống (2009). Ông là người nhận được nhiều ban thưởng, huy chương và giải thưởng, đáng chú ý nhất là giải Fundamental Physics ( 2013), Coply Medal (2006) và giải Wolf Foundation (1988). Ông là một thành viên của Royal Society và là thành viên của US National Academy of Sciences, và the Pontifical Academy of Sciences.

Năm 1963, Stephen được chẩn đoán là bị bệnh ALS, một dạng bệnh về thần kinh vận động, ngay sau khi sinh nhật lần thứ 21 của mình. Stephen vẫn tiếp tục kết hợp cuộc sống gia đình (ông có ba người con và ba đứa cháu) với nghiên cứu của ông về vật lý lý thuyết, cộng thêm một chương trình du lịch và các bài giảng công cộng rộng rãi.