Đố mẹo là một cách đố thông dụng trong dân gian. Lời giải của những câu đố mẹo rất đơn giản và có thể tìm được nhanh chóng nếu người giải khám phá được cái “mẹo” của câu đố.

Người ra câu đố mẹo thường dựa vào những mẹo hay những yếu tố sau đây:

•  Đánh lạc sự chú ý của người giải vào những điểm quan trọng của câu đố
•  Lôi cuốn, hướng dẩn sự suy nghĩ của người giải đến những điểm có thể đưa đến một lời giải sai
•  Lợi dụng sự hấp tấp trả lời của người giải
•  Lợi dụng sự suy nghĩ nông cạn của người giải
•  v v . . . . .

Người giải sai hay không giải được câu đố mẹo, thường vì những trường hợp sau đây:

1) Người giải lơ đảng, thiếu chú ý hay bị phân tâm bởi những lời giải thích trong câu đố như những thí dụ sau đây:

a) Bạn cộng một ngàn với bốn chục, rồi cộng thêm một ngàn, rồi cộng thêm ba chục, rồi cộng thêm một ngàn, rồi cộng thêm hai chục, rồi cộng thêm một ngàn, sau cùng cộng thêm một chục. Hỏi vậy kết quả sau cùng là bao nhiêu?

Rất nhiều người trả lời là 5000 trong khi kết quả đúng chỉ là 4100!

Lý do:  Người giải lơ đảng, không chú ý 40, 30, 20, 10 chỉ là số chục thôi, không phải là số trăm!  Người giải bị phân tâm bởi số ngàn trong 1000!

b) Mẹ bé An có 5 cô con gái có tên rất ngộ là: nana, nene, nini, nono, . . . Hỏi vậy tên của cô con gái thứ năm là gì?

Rất nhiều ngưởi giải sai câu đố nầy, cho là tên của cô con gái thứ năm là nunu
hay nyny gì đó!!! Tên cô gái thứ năm là An! Rõ ràng như thế!

Lý do: Người giải lơ đảng, không chú ý đến 3 chữ đầu “Mẹ bé An”!
Người giải bị phân tâm bởi những tên lạ tai: nana, nene, …

c) Một chiếc máy bay bị rớt ở biên giới 2 nước Đức và Pháp. Tất cả hành khách
trên máy bay đều là người Pháp gốc Đức. Hỏi vậy những người sống được
chôn ở quốc gia nào?

Rất nhiều người đưa ra những lý luận hùng hồn như: tuỳ thuộc ý muốn của gia đình nạn nhân, tuỳ theo xác của nạn nhân nằm ở phía bên nào! Ít người trả lời đúng là: người ta chôn người chết chớ ai chôn người sống bao giờ đâu !!!

Lý do: Người giải lơ đảng, không chú ý đến câu hỏi vô lý của câu đố!
Người giải bị phân tâm bởi giả thiết “Tất cả hành khách đều là người Pháp gốc Đức”.

d) Thầy đố trò “Trong túi thầy có 2 đồng xu (coin) có giá trị tổng cộng là 55 cent mà một đồng xu không phải là đồng 50 cent. Xin cho biết 2 đồng xu đó là gì?”. Nên biết thêm là tiền xu Úc gồm có: 5 cent, 10 cent, 20 cent, 50 cent, 1 dollar và 2 dollar.

Nhiều người nghĩ rằng câu đố nầy vô nghiệm, tức là không có lời giải! Chỉ có 2 đồng xu mà được 55 cents thì 2 đồng xu đó chỉ có thể là 50 cent và 5 cent. Nhưng đồng 50 cent không được kể thì rõ ràng câu đố đó vô nghiệm!
Thật ra câu đó không vô nghiệm và có lời giải là: 2 đồng xu đó là đồng 50 cent và đồng 5 cent! Đồng xu không phải là đồng 50 cent chính là đồng 5 cent !!!

Lý do: Không chú ý kỹ và hiểu giả thiết của câu đố: “Một đồng xu không phải là đồng 50 cent”.  Bị phân tâm vì lời giải thích thêm của câu đố: 5 cent, 10 cent, vv…

2) Người giải trả lời hấp tấp, không suy nghĩ kỹ càng, hay chủ quan cho là câu đố quá dễ như những thí dụ sau đây:

a) Trong một cuộc đua đi bộ, nếu bạn qua mặt người đứng thứ nhì thì thứ hạng của bạn là bao nhiêu?

Nhiều người nghĩ rằng câu đố đó quá dễ và trả lời ngay “Qua mặt người thứ nhi thì bạn là người thứ nhất chớ còn gì nữa!”. Câu trả lời đúng là: “Bạn qua mặt người thứ nhì thì bạn đứng thứ nhì”.

Lý do:  Hấp tấp, không suy nghĩ kỹ càng. Quá chủ quan!

b) Trong một cuộc đua đi bộ, nếu bạn qua mặt người đi chót thì thứ hạng của bạn thay đổi thế nào?

Nhiều người nhanh nhẩu trả lời là “Qua mặt người đi chót, thì bạn là người kế chót (hay áp chót), chớ có gì lạ”. Thật ra câu trả lời đúng phải là “Câu đố nầy vô lý, vì sau người đi chót thì đâu còn ai nữa mà qua mặt với không qua mặt!”.

Lý do: Thiếu suy nghĩ kỹ càng, lại quá chủ quan!

c) Một năm có 12 tháng, 7 tháng có 31 ngày. Hỏi vậy: trong một năm, có mấy tháng có 28  ngày?

Có người sẽ trả lời rằng: “Trong một năm, chỉ có 1 tháng có 28 ngày là tháng 2”. Lại còn thêm: “Nhưng nếu năm nhuần, thì tháng hai có 29 ngày”! Câu trả lời được chấp nhận là “Trong một năm, cả 12 tháng đều có 28 ngày”. Nếu không tin, bạn cứ giở lịch ra mà xem, sẽ thấy tháng nào cũng có số 28! Như vậy mới gọi là đố mẹo!

Lý do: Hấp tấp, không suy nghĩ kỹ càng để thấy cái “mẹo” của câu đối.

d) Trước khi núi Everest được khám phá, ngọn núi cao nhất thế giới tên là gì?

Nhiều người chịu thua, không trả lời được câu đó nầy. Câu trả lời đúng phải là “Đó là núi Everest lúc chưa được khám phá”. Ngọn Everest là ngọn núi cao nhất trên thế giới, thì không có ngọn núi cao nhất trên thế giới nào khác hơn là ngọn Everest!

Lý do:  Không suy nghĩ kỹ để thấy cái “mẹo” của câu đố.

Đố mẹo có nhiều cách làm lạc hướng suy nghĩ của người giải, nhưng giải được hay không đố mẹo thường là do yếu tố cá nhân của người giải như: hấp tấp, thiếu chú ý, thiếu suy nghĩ, chủ quan …

Trước khi kết thúc, Thuận Hoà mời quý độc giả tự tìm trả lời cho câu hỏi sau đây:

“6 người đào 6 cái hố không biết chiều sâu trong 6 giờ. Hỏi vậy 1 người đào phân nửa cái hố trong bao lâu?”

Thuận Hoà